Het kan echt overal gebeuren. Brand, giftige stoffen, een verdacht persoon of een bommelding: er zijn talloze serieuze redenen om te evacueren. Maar uit onderzoek* van Manutan blijkt dat bijna de helft van de werknemers nog nooit een evacuatie heeft geoefend.
Heel veel ondervraagde werknemers (27 procent v.d. Vlamingen, 36 procent v.d. Walen) weten niet of er wel een evacuatieplan is op hun werkvloer of weten zelfs zeker dat het er niet is. En dat terwijl zo’n plan verplicht is, evenals eens per jaar een evacuatieoefening houden. In een evacuatieplan moet staan wie op welk moment welke taken heeft. Ook zijn er plattegronden met daarop de brandblussers, in welke volgorde er geëvacueerd wordt en wat de vluchtroutes en verzamelplaatsen zijn. Met een oefening blijkt waar er manco’s in het plan zitten.
Wie zijn de bhv’ers?
De bedrijfshulpverlener (bhv’er) blijkt al net zo’n onbekende op de werkvloer. Uit hetzelfde onderzoek onder 1000 werkende Belgen blijkt dat bijna de helft niet weet wie de bhv’ers zijn of waar de EHBO-koffer ligt. De brandblusser weten iets meer mensen te vinden, maar toch zal 27 procent v.d. Vlamingen en 30 procent v.d. Walen er naar moeten zoeken. En dat terwijl de levens van collega’s op het spel kunnen staan. Een interventieplan is niet zo moeilijk om op te stellen.
Het aantal benodigde bhv’ers per bedrijf hangt samen met o.a. de aard, grootte en ligging van het bedrijf, het aantal aanwezigen en het aantal niet-zelfredzame personen. Hier zijn geen wettelijk bepaalde aantallen voor. De bhv’ers moeten zich verspreid over het bedrijf en/of de afdelingen en etages bevinden zodat er, rekening houdend met ziekte, vakanties en ploegendienst, altijd voldoende bhv’ers aanwezig zijn. Er moet te allen tijde minstens één bhv’er aanwezig zijn.
Ook voor het minimum aantal EHBO-koffers en brandblussers zijn geen wettelijke regels. Als advies geldt één brandblusser per 150m2, met een minimum van twee brandblussers per verdieping, als er geen sprake is van een verhoogd brandrisico. Een EHBO-koffer moet steeds binnen handbereik zijn zodat men binnen 30 seconden te hulp kan schieten. Sowieso moet er op elke werkunit minimaal één EHBO-koffer aanwezig zijn. Het ligt voor de hand dat de aantallen afhankelijk zijn van de aard en de grootte van het bedrijf, en ook of er een vergroot risico is. In de risicoanalyse kunnen per bedrijf de noodzakelijke aantallen vermeld worden.
Helm op? Geen punt
Toch willen genoemde teleurstellende cijfers niet zeggen dat werknemers een loopje nemen met de veiligheid. Specifieke veiligheidsvoorschriften, zoals bijvoorbeeld het dragen van de juiste bescherming, worden wel goed nageleefd. Bijna alle ondervraagden houden zich altijd of meestal aan de voorschriften.
Eén op de vier werkende Belgen moet veiligheidskleding dragen. Dat zijn meestal werkschoenen en handschoenen, maar ook gehoorbescherming en veiligheidsbrillen. De meeste bedrijven voorzien in de juiste beschermingsmiddelen, slechts 6 procent v.d. Vlamingen worden niet voorzien. Bij de Walen is dat significant meer, 14 procent v.d. Walen worden niet voorzien van de juiste persoonlijke beveiliging. Vervanging is wel een aandachtspunt, 13 procent van de Vlaamse ondervraagden zegt dat bij hun bedrijf de materialen niet tijdig worden vervangen als er iets stuk is. Onder de ondervraagde Walen zegt maar liefst 19 procent niet over tijdig vervangen materialen te beschikken. Helmen zijn daarbij het bekendste voorbeeld: ook als er geen zichtbare beschadiging is, moeten die worden vervangen als er een klap op is geweest.
Veilig werken, daar red je levens mee!
De algemene conclusie die je kunt trekken op basis van het onderzoek, is dat er nog heel veel werk aan de winkel is als het gaat om veilig werken. Niet alleen werkgevers, maar ook werknemers moeten hun verantwoordelijkheid hierin nemen. Uit het onderzoek kwamen ook nog een aantal andere verrassende resultaten naar voren, met name over de kennis van de ARAB-wetgeving onder werkend België. Hierover meer in onze volgende blog over veilig werken.
*) Onderzoek november 2015 onder 1000 respondenten (500 Vlamingen en 500 Walen) uit verschillende leeftijdscategorieën, werkzaam bij kleine, middelgrote en grote bedrijven in België.
